Pompy ciepła stają się coraz popularniejszym sposobem na ogrzewanie budynków i przygotowanie ciepłej wody użytkowej. Ich zaletą jest wysoka efektywność energetyczna i ekologiczność. Jednak nie każdy typ pompy ciepła będzie odpowiedni do konkretnego budynku. Dlatego warto poznać różne rodzaje pomp ciepła, ich zasadę działania oraz wady i zalety.
Czym jest pompa ciepła i jak działa?
Pompa ciepła pobiera ciepło z otoczenia (gruntu, powietrza, wody) i przekazuje je do instalacji grzewczej budynku. Składa się z parownika, sprężarki, skraplacza i zaworu rozprężnego. Parownik pobiera ciepło z dolnego źródła, np. z powietrza zewnętrznego. Następnie sprężarka spręża czynnik roboczy i podwyższa jego temperaturę. Ciepło jest oddawane przez skraplacz do górnego źródła, czyli instalacji grzewczej. Na końcu czynnik roboczy rozpręża się w zaworze i cykl się powtarza.
Jakie są rodzaje pomp ciepła dostępne na rynku?
Wyróżniamy 3 główne typy pomp ciepła:
- Powietrzne - pobierają ciepło z powietrza zewnętrznego
- Gruntowe - pobierają ciepło z gruntu za pomocą kolektorów
- Woda-woda - pobierają ciepło z wód powierzchniowych lub gruntowych
Pompa ciepła powietrze-woda - zastosowanie i zasada działania
Pompy ciepła powietrze-woda pobierają energię z powietrza zewnętrznego i przekazują ją do instalacji centralnego ogrzewania oraz do podgrzewu ciepłej wody użytkowej. Ich zaletą jest łatwy i tani montaż, ponieważ nie wymagają wykonywania odwiertów czy układania kolektorów. Jednak ich wadą jest obniżona wydajność przy niskich temperaturach powietrza.
Jakie są zalety i wady pomp ciepła powietrze-woda?

Zalety:
- Niskie koszty inwestycyjne i montażu
- Prosta instalacja bez potrzeby wykonywania odwiertów
- Możliwość zastosowania praktycznie wszędzie
Wady:
- Spadek efektywności przy niskich temperaturach zewnętrznych
- Konieczność instalacji zewnętrznych jednostek
- Hałaśliwa praca urządzenia
Pompa ciepła gruntowa - charakterystyka i zasada działania
Pompa ciepła gruntowa wykorzystuje energię zgromadzoną w gruncie na głębokości 1-2 metrów. Zakopane w gruncie kolektory z niskowrzącą cieczą pobierają ciepło, które następnie zostaje przekazane do pompy ciepła i wykorzystane do ogrzewania budynku. Montaż wymaga wykonania odwiertów i ułożenia kolektorów, ale zapewnia wysoką efektywność.
Zalety i wady pomp ciepła gruntowych
Zalety:
- Bardzo wysoka efektywność energetyczna
- Stała temperatura gruntu niezależna od warunków zewnętrznych
- Długa żywotność, niskie koszty eksploatacji
Wady:
- Wysokie koszty inwestycyjne związane z wykonaniem odwiertów
- Konieczność posiadania dużej działki
- Mała elastyczność, trudność w rozbudowie systemu
Pompa ciepła glikol-woda - budowa i zastosowanie
Pompa ciepła glikol-woda pobiera ciepło z gruntowych kolektorów poziomych, w których zamiast wody cyrkuluje niezamarzający płyn - glikol. Rozwiązanie to stosuje się przy braku możliwości wykonania odwiertów pionowych. Kolektory układa się na głębokości ok. 1-1,5 m zazwyczaj na powierzchni działki.
Wady i zalety pomp ciepła glikol/woda
Zalety:
- Niższe koszty niż w przypadku odwiertów pionowych
- Możliwość zastosowania na mniejszych działkach
- Wyższa efektywność niż w powietrznych pompach ciepła
Wady:
- Konieczność rozkopania terenu pod kolektory
- Mniejsza efektywność niż pompy z odwiertami pionowymi
- Ryzyko zamarznięcia glikolu przy niskich temperaturach
Podsumowanie - którą pompę ciepła wybrać?
Wybór optymalnej pompy ciepła zależy od wielu czynników - możliwości technicznych i finansowych, wielkości posesji oraz oczekiwanej wydajności systemu. Pompy powietrzne są najtańsze w instalacji, ale działają najefektywniej w cieplejszym klimacie. Pompy gruntowe zapewniają najwyższą efektywność, ale wymagają dużych nakładów na wykonanie odwiertów. Pompy glikolowe to kompromis łączący zalety obu poprzednich rozwiązań.